ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ

ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ - ΚΟΥΛΟΥΜΑ

Στα πλαίσια της έρευνας του Συλλόγου μας, όσον αφορά την Λαογραφία μας, τα ήθη και έθιμά μας, σήμερα σας παραθέτουμε κάποιες πληροφορίες για την εορτή της Καθαράς Δευτέρας.

H Καθαρά Δευτέρα είναι μία από τις πιο αγαπημένες γιορτές των Ελλήνων, η πρώτη εορταστική αργία του έτους και παραδοσιακά με την έλευσή της ξεκινά και η Σαρακοστή. Είναι μία ευκαιρία να μαζευτούν η οικογένεια και οι φίλοι, να διασκεδάσουν και να καθίσουν γύρω από το τραπέζι για να απολαύσουν τα παραδοσιακά φαγητά αυτής της ημέρας. 

Τα πιο παλιά χρόνια αυτή η μάζωξη γινόταν στην ύπαιθρο, όμως σήμερα συγγενείς και φίλοι μαζεύονται ακόμη και στα σπίτια τους, στους κήπους, σε πικ νικ για το πέταγμα του αετού, αλλά και για να γευτούν τα όμορφα παραδοσιακά νηστίσιμα μεζεδάκια, την παραδοσιακή λαγάνα, ένα άζυμο ψωμί που παρασκευάζεται μόνον εκείνη την ημέρα και τον χαλβά.

Στη λαογραφία μας αναφέρεται ότι η  Καθαρά Δευτέρα πήρε το όνομά της από την συνήθεια των νοικοκυρών να καθαρίζουν εκείνη την ημέρα τα μαγειρικά τους σκεύη από τα κρέατα των προηγούμενων ημερών και ειδικότερα της Αποκριάς.  Για τους Χριστιανούς σημαίνει πως καθαρίζονται πνευματικά και σωματικά. Γι' αυτό το λόγο εκείνη την ημέρα όλοι οι  μεζέδες είναι νηστίσιμοι και σηματοδοτούν την έναρξη της νηστείας για 40 ημέρες, όσες ήταν και οι ημέρες νηστείας του Ιησού μας στην έρημο, για να ακολουθήσει έπειτα το Άγιο Πάσχα.

Επίσης την Καθαρά Δευτέρα την ονομάζουμε και Κούλουμα. Φαίνεται πως η λέξη "Κούλουμα" προέρχεται από τον αναγραμματισμό της λατινικής λέξης "cumulus" που σημαίνει "Αφθονία" και αφορά όπως αναφέραμε και πιο πάνω την έναρξη της Σαρακοστής.

Σύμβολο της Καθαράς Δευτέρας είναι το πέταγμα του χαρταετού, που συμβολίζει την πνευματική ανάταση του ανθρώπου. Γι' αυτό κάθε χρόνο αυτή τη μέρα ο ουρανός γεμίζει με πολύχρωμους χαρταετούς. Δεν είναι όμως τόσο απλή η δημιουργία ενός χαρταετού. Για να πετάξει σωστά πρέπει να δοθεί μεγάλο βάρος στα ζύγια του και στο μέγεθος της ουράς του. Είναι και  αυτό μία τέχνη.